Afgelopen week ben ik op 3 verschillende scholen geweest. Woensdag was ik niet gebeld en maandag nog niet in staat om te werken.
Dinsdag had ik kleuters. Bij kleuters is het altijd weer een verrassing hoe ze reageren. De ene vindt het superspannend en durft nauwelijks zelf de klas in te komen, terwijl de ander direct naar je toe komt huppelen en 'heus wel weet hoe je heet'.
Op de planning van die dag stonden niet heel bijzondere activiteiten. Ik hoop altijd op lekker buiten spelen, maar het was die dag snertweer. In de ochtend hadden we dus sowieso niet de kans om naar buiten te gaan. Dus werd het gym. Ik had een spel bedacht met ballen. De groep werd in tweeën verdeeld en beide groepen kregen een kleur bal (rood en groen). Beide teams mochten vervolgens op 3 gele ballen mikken, die in het midden lagen. Als de gele ballen over de helft gerold/geraakt waren, kreeg het team dat dat voor elkaar gekregen had een puntje. Natuurlijk zou ik deze bijhouden. Nu heb ik dit met kleuters wel vaker gedaan (met tennisballen op grotere ballen), maar dit ging echt voor geen meter! De kinderen hielden constant vast aan hun eigen bal ('zij hadden rood en zouden rood houden') en er waren maar een aantal kinderen die door hadden hoe het werkte. Er waren ook een aantal grapjassen die toen alle ballen maar begonnen te verzamelen en er zo'n beetje op zaten. Had ik eerst niet door, tot ik opeens wel erg veel ballen miste. En toen ik aan het eind van een potje vertelde dat het team hun eigen kleur bal weer mochten halen, moest zo'n beetje de helft van de kleuters niet alleen hun eigen kleur, maar ook hun eigen bal. ('Die van mij had geen deukje!' - 'Ik had die met dat zwart!' - 'Deze is niet van mij!' - 'Mijne had een stempel!') Niet een spel dat met deze organisatie en ballen voor herhaling vatbaar is dus.. 's Middags konden we gelukkig wel lekker naar buiten!
Elke keer als ik van te voren weet dat ik kleuters heb, bedenk ik me dat ik de middenbouw toch echt wel leuker vind. En elke keer als de dag dan voorbij is, realiseer ik me dat kleuters toch ook wel echt heel leuk zijn!
Donderdag een groep 6. Middenbouw is mijn favoriet, dus hier was ik blij mee. Bij de introductie begon het al goed. Er werd gevraagd wanneer ik geboren ben. '1 februari 1991,' was mijn antwoord. De jongen die de vraag stelde dacht even na. 'Ehm, heb jij dan ook de watersnoodramp meegemaakt?' Ik kijk hem aan om te kijken of hij het echt meent, de watersnoodramp was namelijk in 1953. Hij meende het. Ik vroeg hem of hij wist wanneer de watersnoodramp was. '1956 toch?', was zijn aarzelende antwoord. Hij was in ieder geval warm, maar ik ben toch echt wel wat jonger (Later besefte ik dat hij toch wel aardig in de buurt zat, de watersnoodramp was op 1 februari 1953. Hij had dus een gedeelte wel heel goed onthouden). Toen een andere leerling vervolgens ook nog eens vroeg wat ik 'later wilde worden' kon mijn dag helemaal niet meer stuk!
Op die invalschool hebben de kinderen zelf een planning voor het werk van de week, dus is het wel even puzzelen wie wat maakt en dus ook af moet hebben, volgens de eigen planning. Ook werken de kinderen op verschillende plekken (bijvoorbeeld de gang, klaslokaal, extra lokaal en achter de computer), dus is het ook altijd even zoeken waar 'mijn' leerlingen op dat moment zijn. Op een gegeven moment kwam er een leerling naar me toe met klachten over drie klasgenoten. Ik liep naar het lokaal waar ze aan het werk waren en zag ze al voor het raam weg schieten ('juf komt er aan!'). Ik praatte even met de betreffende leerlingen en stuurde ze terug naar de klas. Als het daar goed ging mochten ze weer terug naar het lokaal. Twee van hen gingen heel gedwee, de derde bleef zitten. Hij werd boos, begon te schreeuwen en toen hij ook nog eens ging huilen was er helemaal geen normaal gesprek meer te voeren. Ik heb daarom op dat moment besloten zijn boek mee te nemen (zonder boek kon hij niks) en terug te gaan naar de klas. Het duurde niet lang voor hij bij me stond. Hij legde uit dat hij autistisch is en het daarom af toe allemaal wat lastig vindt, veranderingen, onduidelijkheden, etc. Op zich best logisch. Toch had ik wel even een baalmomentje. Ik weet heel goed dat sommige autistische kinderen moeite hebben met dergelijke dingen. Daarom had ik, als ik het vooraf geweten had, de situatie anders aangepakt. Nu liep ik eigenlijk achter de feiten aan. Niet fijn voor de leerling, niet fijn voor mij. Toch heb ik het op dat moment zo goed mogelijk geprobeerd op te lossen en de drie na een waarschuwing nog een kans te geven. Alles verliep verder rustig en K. was volgens mij best trots op zichzelf, dat we het op deze manier uitgepraat hadden.
Op zo'n moment besef ik nog maar eens extra hoe fijn het zou zijn om wat meer vastigheid te hebben. De groep te kennen, te kunnen handelen naar aanleiding van behoeften van kinderen (en die behoeften ook kennen). Nu lag er niet eens een leerlingmap, dus ik tastte compleet in het duister wat betreft de speciale behoeften en eigenschappen van de leerlingen. Natuurlijk merk je snel genoeg dat er 'iets' speelt, maar wat en hoe blijft toch altijd gissen.
De rest van de dag verliep over het algemeen prima. Natuurlijk werd ik hier en daar wel wat uitgeprobeerd, maar dat hoort erbij. Ook in de middag, met de vrijere situaties, ging het goed. Ze hadden een parcours op het schoolplein met de fiets, en hierna nog een buitenspeelactiviteit. K. was na zijn ontploffing van de ochtend compleet omgeslagen. Hij luisterde goed, was enthousiast en kwam telkens even tussendoor praten of vragen hoe het ging. Wanneer hij moest wachten (hij had geen fiets) ging hij keurig op het bankje zitten en wachtte af tot hij weer aan de beurt was met de fiets van een klasgenoot. Aan het eind van de middag kwam hij nog speciaal even terug om dag te zeggen. 'Ik vond het leuk juf!' voegde hij er nog aan toe.
Daar doe ik het voor!
Vrijdag had ik een groep 7, alleen de middag. Dit was op een school waar ik nog nooit eerder geweest was, dus altijd even wat spannender. Van te voren had ik contact gehad met de groepsleerkracht. Die vertelde dat het een heel lief clubje was en dat er eigenlijk geen 'problemen' in de groep waren. Ik had vrij spel die middag omdat ik geen gymakte heb (er kon/mocht dus geen gym gegeven worden), dus kon ik de middag zelf invullen. Ik kwam dus voorbereid op school; ik had meerdere opdrachten bedacht en zou hier met de leerkracht wat uitkiezen. Toen ik op school kwam kreeg ik nog wel wat extra informatie. Het bleek dat er toch een leerling in de groep zit die deels een speciale behandeling nodig heeft, en dat er een jongetje uit het buitenland nog niet zo lang op school zit en de taal niet tot nauwelijks beheerst. Dit bemoeilijkte de opdracht wel deels. Ze voorspelde bij een aantal opdrachten al dat één of beide leerlingen al niet mee kon doen. Ik baalde deels wel een beetje.. Als ik dit eerder geweten had had ik heel andere opdrachten uitgekozen! Uiteindelijk ben ik begonnen met een kennismakingsspel. Hierbij moesten de leerlingen hun hand omtrekken en hier verschillende dingen over henzelf inzetten. Bijvoorbeeld in de pink de lievelingskleur, in de ringvinger lievelingseten, in de middelvinger de sport of hobby, in de wijsvinger de familie/thuissituatie en in de duim lievelingsdier(en). In de hand kwam dan de naam en geboortedatum. Aan het eind konden we hier dan een spel mee doen, bijvoorbeeld: 'Deze leerling heeft 1 broer, houdt van lasagne en zit op zwemmen' - de kinderen mochten dan raden wie er bedoeld werd. Hierna heb ik ze een superheldlogo laten ontwerpen. Ik had voorbeelden opgezocht, zodat ook de jongen uit het buitenland mee kon doen. Dit ging de meeste kinderen heel goed af. De rest van de middag zijn we nog even naar buiten geweest en hebben we nog een spel in de klas gedaan.
Na school kwam M. de klas weer in. 'Juf, juf, kom gauw! Ze pesten K., met z'n allen tegen 1!' Ik snelde met hem mee en inderdaad; buiten zag ik verschillende jongens uit de hogere groep tegen één leerling van mij van die middag. Ik was des duivels. Zo laf! Met z'n allen tegen één iemand en dan nog iemand die jonger en kleiner is ook. Het liefst had ik meer gedaan, nu kon ik niet veel meer dan ze van het plein sturen, vragen hoe het met K. ging en melding maken bij de leerkracht van de pesters. Op zo'n moment is invalleerkracht zijn best lastig..
De laatste twee dagen voor de herfstvakantie heb ik een groep kleuters. 20 paar ogen kijken me nieuwsgierig aan. Dat zijn er te weinig. In de 'EHBI' (eerste hulp bij invallen) stond dat er 24 kleuters in deze groep zitten, de stagiair zei 25. Even later komt de conciërge de klas in. 3 zieken, meldt hij. Ik vraag hem wie er dan ziek zijn, omdat ik er meer dan 3 mis. Dat weet hij niet en moet hij nakijken. Even later komt hij terug en meldt dat er 4 zieken zijn en dat er één meisje is dat wel op de lijst staat maar dat verhuisd is. Probleem opgelost, maar toch is dit bij een grote school best lastig. Op kleine scholen zijn eigenlijk alle leerlingen wel bekend, op een grote school is dat onhaalbaar en voornamelijk bij de kleuters. Zij zitten nog maar net op school en moeten nog wat 'bekend worden'.
De twee dagen zijn erg gezellig, zonder al te veel bijzonderheden. Bij beeldende vorming staat de lampion op het programma, waar een aantal kleuters bij het juiste tafelgroepje er lustig op los prikken. T. kijkt me een beetje hulpeloos aan. Hij vindt het maar niks. Ik laat hem een stukje zien en geef dan een tip hoe de robot uiteindelijk uit het papier komt. Als ik even later weer bij hem kom, zie ik dat hij mij wel ongeveer nadoet, maar dan met zo'n 3 millimeter tussen de geprikte gaatjes. Dat gaat niet werken. Eigenlijk moet ik wel lachen, het doet me denken aan mijn eigen kleutertijd. Ik weet er niet heel veel meer van; af en toe komen er wat dingen boven drijven. Zo ook dat ik aan prikken een gruwelijke hekel had; ik knipte liever. Prikken duurde zo lang. En dat is precies wat T. ook vindt. Als hij eindelijk één robot af heeft wil hij niet meer verder prikken. Morgen weer. Nu eerst in de bouwhoek. S. vindt het daarentegen wel heel leuk. Hij prikt er lustig op los en heeft binnen no-time een robot af. Hij wil wél verder met de tweede. Ook deze gaat heel goed, tot hij halverwege in zijn vinger prikt. Ik weet niet hoe hij het voor elkaar heeft gekregen gezien de prikplek in de vinger, maar hij huilt tranen met tuiten en kruipt bij me op schoot. Samen kiezen we een pleister uit die ik voorzichtig op zijn vinger plak. Daarna wil ook hij niet meer verder prikken. Ik zie 4 kleuters bij de priktafel nu angstig naar hun prikpen kijken. Dit incident maakt het prikken nog impopulairder..
Bij het buitenspelen op vrijdag is het wat nattig en koel, maar ik wil toch graag even met de kinderen naar buiten. Mijn overbuurjuf is het met me eens. Het is namelijk speelgoedochtend, deze vrijdag voor de vakantie, en alle kinderen mochten speelgoed meenemen. Dit is ook te merken aan de drukte in de klas. Maar even buiten uitrazen dus. Op een gegeven moment komt M. naar me toe, op één sok (drijfnat), half hinkelend. Hoe weet hij niet, maar zijn schoen is uit en wil niet meer aan. Ik trek zijn sok uit en help hem in zijn schoen. De overbuurjuf let op beide groepen terwijl ik met M. naar binnen ga om schone sokken aan te doen.
Eenmaal weer buiten komt T. naar me toe. 'Mama?' Ik moet lachen en hij lijkt te beseffen dat wat hij zei niet helemaal klopt. Hij wordt spontaan rood. 'Eeeh, juf, bedoel ik...'
Vrijdagochtend stuiteren de kinderen dus behoorlijk door de speelgoedochtend dus ik besluit een aflevering van Moffel & Piertje aan te zetten. Een goede actie zo blijkt later, wanneer er ook nog een heel legertje aan jarigen de klas binnenkomt. Hierna kunnen de kinderen nog even vrij spelen en zijn de dagen alweer om.
En terwijl ik naar huis rijd bedenk ik mezelf nog maar weer eens dat kleuters toch ook wel heel erg leuk zijn.
Vorige week.
Gevraagd voor 3 dagen op een school waar ik vorig jaar veel geweest ben. Een grote maar leuke school, dus ik ben enthousiast. Het gaat om twee verschillende groepen 4. Vorig jaar heb ik twee van de drie groepen 3 gehad, dus het gros van de kinderen ken ik waarschijnlijk nog wel.
Zij mij ook, blijkt later. Ik sta om half 9 bij de deur om de kinderen welkom te heten. Op die school geven de kinderen de leerkracht een hand. Aan de ene kant is dit prettig; je hebt alle kinderen direct even gezien, er is niet één die op die manier aan je aandacht ontsnapt. Tot je benaderd wordt door een ouder met een vraag, een leerling die iets moet of iets anders waardoor je bij de deur weg moet. Ik geef snel de kinderen in de klas een hand die binnen zijn gekomen toen ik even bij de deur weg moest. Snel neem ik mijn plaats weer in. Een jongetje, compleet met pruillip, is in diep gesprek met zijn moeder. 'Het komt vast allemaal goed vandaag,' zegt ze hem. Het jongetje haalt met een trillend lipje zijn schouders op. Dan ziet hij mij. Ik herken hem nog en weet toevallig ook nog zijn naam (ik heb uitgerekend dat ik vorig jaar zo'n 1000 kinderen les gegeven heb, dus op zich best een prestatie). 'Goedemorgen T.!' Zijn gezicht klaart op. 'Ik ken jou wel!' klinkt het bijna opgelucht. Ook zijn moeder kijkt wat blijer. 'Ga maar gauw naar binnen dan.' Enthousiast huppelt de jongen naar binnen. 'Hij was helemaal zenuwachtig,' vertrouwt zijn moeder me toe. 'De juf had wel gezegd dat er een andere juf kwam en ook je naam, maar hij wist het niet meer. Ik kreeg hem bijna niet naar school vanmorgen.' We kijken de klas in naar T., die luid aan andere kinderen verkondigt dat 'hij mij nog wel kent'. 'Ik ook, ik ook', klinkt het van alle kanten. 'Ik denk dat het wel goed komt vandaag,' zeg ik en we nemen afscheid.
En ook in de andere groep ben ik nog wel bekend. Een aantal kinderen zijn de woensdag al even bij me langs geweest. Langzaam komt er bij mij ook weer meer omhoog. N. die in eerste instantie heel kort gehouden moet worden, maar later alles voor je doet, D., die nog steeds niet stil op zijn stoel kan blijven zitten, J., die afhaakt met zijn opdrachten zodra er te veel schrijfwerk in zit en M., die je nauwelijks hoort en ziet in de klas maar wel werkt voor tien en alles binnen een mum van tijd af heeft. Donderdags begin ik met een kleine achterstand; de juiste inlogcodes liggen niet klaar en er is geen lijntjespapier beschikbaar voor op het bord. Gelukkig weet de stagiair ICT een website waarmee het papier wel te vinden is en worden ook de inlogcodes snel geregeld.
De dagen vliegen om. Een aantal dingen doe ik anders dan de vaste juf en dit zorgt soms voor wat onduidelijkheden, andere dingen doe ik net zo en er wordt me zelfs verteld dat 'het zo leuker is'. Met de verhalen van de Boze Heks breng ik af en toe wat rust in de groep, wat wel nodig is. Het zijn een stel stuiterballen, maar het gaat verder hartstikke goed. Zelfs zonder inlogcodes of vaste routines. Twee groepen waar ik graag terug zou komen.
Extra leuke bijkomstigheid:
Een van de dagen kom ik een aantal kinderen uit een hogere groep tegen op de gang. Vorig jaar groep 6, dit jaar groep 7. Toen ik ze les gegeven heb heb ik ze een opdracht gegeven een plattegrond in te tekenen van mijn toen toekomstige huisje. D. vraagt mij vervolgens met glimmende oogjes of ik al in mijn huisje woon, én of ik wat aan de plattegronden gehad heb. Heel leuk om te merken dat die opdracht dus wel indruk gemaakt heeft en dat ze hier dus nog wel mee bezig zijn geweest.
Invallen, elke dag weer een uitdaging. Zeker wanneer het een nieuwe groep is, een nieuwe school. Helemaal wanneer je in de ochtend om 7.00 uur uit je bed gebeld wordt en halsoverkop naar een groep mag/moet. Wat voor groep wordt het? Hoeveel kinderen zitten er in deze klas? Ligt er wat klaar, wisten ze dat er een invaller kwam, of is het onverwacht en val ik ergens middenin?
Met een beetje geluk zijn het meerdere dagen achter elkaar in dezelfde groep, zodat je de kans krijgt om de kinderen een beetje kunt leren kennen. Inspelen op hun behoeftes. Weten wat er achter het gedrag van Leerling X schuilt of waarom Leerling Y steeds zo zit te gapen.
Het allerfijnste is wanneer het een school is waar je vaker geweest bent en waar je eerder een positieve ervaring hebt opgedaan met het invalwerk. Een collega die je fijn op weg helpt, of net precies datgene zegt waardoor je weer verder kan of iets kan oplossen. Waar je weet hoe de gang van zaken is en je niet volledig in het duister tast. Waar de kinderen enthousiast zijn dat je er weer bent. Leerlingen uit andere groepen vragen of je binnenkort ook nog een keer bij hun komt, of vragen naar iets wat eerder aan de orde is geweest. Waar inlogcodes klaar liggen en een briefje wat er die dag op het programma staat. Allemaal kleine dingen die het leuk maken, die je energie geven. Want dat is nodig. Invallen is namelijk niet niks, dat wordt soms nogal eens onderschat. Toch geeft het een ontzettende kick als je aan het eind van de dag alles weer tot een goed einde hebt gebracht en je op die manier voldaan naar huis kunt.
Ik val nu ongeveer een jaar in (ik ben eind juni 2014 afgestudeerd als leerkracht basisonderwijs) en heb inmiddels dus al een beetje ervaring opgedaan. De ene dag gaat geweldig en geeft een goed gevoel, het gevoel dat ik erbij hoor, niet onderdoe voor mijn collega's. Het volgende moment kan ik me ook een ontzettend broekie voelen, na bijvoorbeeld een voorval wat ik niet direct alleen op kan lossen, pas later bedenk wat ik in een situatie had moeten zeggen of doen of in een klas komen waar je soms gewoon geen idee hebt wat je moet doen. Toch probeer ik lering te trekken uit ieder moment en het zo te zien dat ik net als de kinderen (hopelijk) iedere dag een beetje bij leer.
Door middel van dit blog wil ik mijn ervaringen en verhalen van het invallen delen. Een mooie uitspraak van een leerling, een grappig voorval of juist frustraties en problemen die soms naar voren komen. Als uitlaatklep, maar ook om dingen later nog eens terug te kunnen lezen en hier lering uit te halen of misschien zelf wel vooruitgang te kunnen zien.
Want invallen is elke dag weer een uitdaging.
Sanne
